Blues, aslen Afrika kökenli bir müzik türüdür. Önceleri, köleticaretinin başlamasıyla birlikte Amerika’ya getirilen zenci kölelerinkendi kültürlerini koruyabilmek için kullandıkları sosyal bir araçoldu. 1865 senesinde köleliğin kaldırılmasıyla birlikte Amerikantoplumu icinde yanki buldu ve buradan da tum dunyaya yayildi. Ortayacikis tarihi kesin olmamakla birlikte ilk zenci kolelerin Amerika’yaayak bastigi 1619 senesi, Blues’un dogum tarihi olarak kabuledilebilir. 1865 senesine kadar suren kole ticareti sonucundaAmerika’daki zenci nufusu yaklasik olarak uc milyonu bulmustur.
Kısa Tarihçesi...
Blues’ un gelisimi:
Amerika’yagetirilen ilk koleler, Mississipi Nehri’nin besledigi ve buyuk pirinctarlalarinin bulundugu New Orleans ve Memphis bolgelerineyerlestirildiler. Koleler tarlalarda calisirken bir yandan da hep biragizdan sarki soyluyorlardi. Bu sarkilarin sozleri ise ozelliklesecilmis, ozgurlugu, birligi, beraberligi ve umidi asilayan,haksizliklari sorgulayan sozlerdi. Ciftlik sahipleri, bu ozgurlukcirpinislarini bir nebze de olsa engellemek ve koleleri rahatlatmakicin Cumartesi geceleri eglence duzenlemelerine izin verdiler ama bueglencelerde soylenen sarkilar ozgurluk cigliklarini daha daalevlendirdi. Boylece ilk blues besteleri ortaya cikiyordu.
1900’lerinbasina gelindiginde zenci sarkicilar ve soz yazarlari, ozellikleMemphis sehrinde ortaya cikmaya baslamislardi. 1909 senesinde ise bluestarihi icin belki de ilk altin sayfa aciliyordu. Memphis sehrininbelediye baskan adaylarindan E.H. Crump, yeni yeni kurulmaya baslayanblues gruplarindan biri olan Handy’s Band’den secim propagandasindakullanilmak uzere bir parca yazmalarini istemisti. Bu grubun yazdigiMr. Crump isimli parca ile hem E.H. Crump baskanligi kazaniyor hem deHandy’s Band, Memphis Blues olgusunu genis bir cevreye tanitiyordu.
Blues Türleri
Chicago Blues
KlasikChicago stili 1940 ların sonlarına doğru ve 1950 lerin başlarında DeltaBlues'u da içeriğine dahil edip, onu genişletip küçük grup konseptinesokarak gelişmiştir.Davul, bas gitar, piyano, (bazen saksafon) ve temeltelli çalgılar eklentisiyle şimdiki standart blues gruplarıyaratılmıştır.Bu stil piyanist, gitarist, armonika sanatçılarını vesolisti bağdaştırma (birbirine uydurma) konusunda son dereceesnektir.Daha sonra bu stilin permutasyonu, 1950 li lerin sonları ve1960 ların başlarında B.B. King ve T-Bone Walker gibi yeni efsanlerinçalışmaları ve temel ritm kısmın eklenmesiyle popüler Batı Tarzıjenerasyonunu yaratmıştır.80'ler ve 90'lara gelindiğinde rock ve funkritimlerini kapsamasına rağmen,50'lerden bu yana kendi ana hatlarındadagelişmeye devam etmiştir.
Chicago Blues'un babası olarak MuddyWaters kabul edilir. Amfiye bağladığı telecasterıyla, Son House veRobert Johnson'dan öğrendiği delta blues çalar. "Like a rolling stone"(ya da Catfish Blues), bildiğim kadarıyla bu şekilde yapıtığı ilkkaydıdır. Blues içinde en derin groove bu tür içindedir. GelişimindeChess kardeşlerin sahip olduğu Chess Records ve Chess Records, MuddyWaters, Howlin' Wolf, Koko Taylor gibi isimleri yönlendiren aynızamanda kontrbascı olan Willie Dixon'ın çok önemli etkisi vardır.
Country Blues
Piedmont,Atlanta, Memphis, Texas, Acoustic Chicago, Delta, ragtime, folk,songster gibi bölgesel blues stillerinin veya varyasyonlarının geneladı denilebilir.Piano Blues, Classic Female Blues türlerinin, akustikgitar ustalarının bulundugu, ve birçok gitar tekniklerinin ustalıklakullanıldıgı türdür.Bu stilin en ünlü ustalarından Lightnin' Hopkins veJohn Lee Hooker stillerinin temellerinde büyük bir değişiklikolmaksızın daha sonra elektro gitara geçmişlerdir.
Delta Blues
DeltaBlues Stili ''Blues'un doğdugu toprak'' olarak adlandırılanMississippi'nin güney bölgesinden gelmektedir.Stil ilk zamanlarda,ilkAfrika-Amerikan gitar-müziği olarak 1920'lerin sonuna doğrukaydedilmiştir.Birçok Delta Blues sanatçısı canlı olarak birçok yerdeuzun zamanlar canlı çalmasına ve bu müziği yapmasına rağmen, çok azıkayıt yapma fırsatına sahip olmuştur.1920 ve 1930 lar arasında yapılmışolan bu kayıtlar genelde solo tarzı çalışmalar olmuştur.Tarzın enönemli özelliği muhteşem derecede slayt gitar çalınması ve sözleriniçten gelerek söylenmesidir.Şarkı sözleri genelde şiir tadında tutkuylaiçten yazılmıştır.
Delta blues, ilk kayıt edilen blues türüdür.1700'lerden beri amerika kıtasında süre gelmekte olan blues geleneğininilk yansımasıdır. Gitar, washboard ve mızıka gibi basit enstrumanlarkullanılır. En sık gitar-vokal karşımıza çıkar. 12-bar blues formudelta blues ile ortaya çıkmıştır. Günümüze bu türün ilk zamanlarındanuluşan kayıtlar, çoğunlukla gezici kayıt studyolarında yapılmış olankayıtlardır. A. Lomax, Amerikan kongresi kütüpanesi adına bütün güneyidolaşarak çalınmakta olan müziği kaydetmiş ve bu kayıtların günümüzeulaşmasını sağlamıştır.
East Coast Blues
Bu stilgenel olarak 2 bölüme ayrılır;Piedmont Blues ve Jump Blues (vetürleri).Müzik tarzı olarak Piedmont Blues, Georgia, the Carolinas,Virginia, Florida, West Virginia, Maryland ve Delaware'de kimüzisyenlerin stilleri olarak tasvir edilebilir.Bu stil ortak tarihe,coğrafyaya ve sosyolojik koşullara sahip olan repertuarları, estetikdeğerleri ve teknikleri kapsmaktadır.Piedmont gitar stili alt tellerdemelodik bir yapıda olan kompleks bir parmak metoduna sahiptir.Bu stiliçin ragtime, country blues dans şarkıları yada parti müzigieşdeğerinde bir yapıya sahip diyebiliriz. Jump Blues Stili isetemposuz, 1940 ların sonlarındaki jazz havasında bir türdür.Yapı olarakvokal ön plandadır, saksafon soloları ve rock&roll'un ilkezgilerini taşıyan tür diyebiliriz.Jump Blues eski blues stili ve 1940sonlarındaki jazz stilinin arasında bir köprü gibidir.
Harmonica Blues
Harmonica(Armonika Blues) armonika enstrümanının temel olarak kullanıldıgı bütüntürleri kapsamaktadır.50'lerde country-blues kayıtlarında bu stildahada yaygınlaşmıştır.Little Walter Jacobs armonikanın içerisine basitbir mikrofon tesisatı yerleştirerek Electric Harmonica Blues türünüyaratmıştır.Onun yaratmış oldugu stil ve sound ölümünden yıllar sonrabile Blues Dünyasında devam etmiştir.
Modern Electric Blues
Modernelektrik blues eski ve yeni tarzların elektronik olarak karışımıdenilebilir.Bu türün bazı formları Chicago Blues'un eski stili ve ilkkentsel tarzını, eski enstrümanları amfi sistemi yoluyla sound değişimiiçine sokmuştur.Böylece çağdaş bir tür yakalanmıştır.Birçok yeni bluesformu oluşmuş, rock ve pop müziğin temeli bu sayede atılmıştır.
Texas Blues
Bublues türü diğerlerine göre daha rahat ve daha hoş bir ritm özelliğinesahiptir.1920'lerin ortalarında ilk ortaya çıkışında kendine has vediğer türlere göre daha az duygusal bir kalıba sahipti.Gelişiminindiğer kısmını ise 2. Dünya Savaşından sonra elektronik müzigingelişimiyle yapmıştır.
C.tesi Mayıs 24, 2008 6:48 am
